Gewetensvraag. Zou u zich ook op Neder-L geabonneerd hebben als u ervoor zou moeten betalen? Zeg vijftig gulden per jaar.
Vandaag wil ik het met u hebben over onze Neerlandistische vaktijdschriften, de algemene in het bijzonder. Daar gaat het namelijk goed slecht mee. Het vak moge bloeien als nooit te voren, die groei gaat wel geheel voorbij aan de gevestigde, algemene vaktijdschriften.
Het prestigieuze Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde houdt op te verschijnen bij uitgeverij Brill. Te weinig abonnees. De Stichting Dimensie zal de exploitatie voortzetten. Maar voor hoe lang?
Forum der Letteren verkeert in vergelijkbare omstandigheden met dit verschil dat er geen stichting is die zich over het blad ontfermt. Een terminaal geval.
Spektator kan zich vooralsnog handhaven, mede dankzij subsidie van NWO, maar wat als die subsidie niet langer verstrekt wordt?
Ja, zelfs De nieuwe taalgids kampt met een zorgwekkende daling van het aantal abonnees. O Nieuwe Taalgids! Decennia lang de aorta van de Nederlandse liTTeratuurwetenschap. Taal- en letterkunde, niet periode gebonden, een redactie van louter professoren. Wat daarin stond was waar, en wie erin stond was een geleerde. Een ieder die in Utrecht Nederlands studeerde werd verondersteld, al was het maar uit loyaliteit, een abonnement voor het leven te nemen. Dat hoorde zo, en bovendien hield je op die manier moeiteloos het vak bij. In de rubriek aankondigingen en besprekingen las je wat je van een pas verschenen boek moest vinden, en het overzicht van wat er elders verschenen was bespaarde je een hoop tijd voor het geval dat je naast je lerarenbaan nog iets wetenschappelijks wilde doen.
Natuurlijk was er verzet en soms mondde dat uit in het oprichten van een nieuw blad, Spektator bijvoorbeeld. Begonnen als zes jongens en een oude schuit, fris van de lever, gevuld met actuele onderzoeksresultaten, TGG, triviaalliteratuur en andere onderwerpen die in de gerenommeerde tijdschriften niet of nauwelijks aan bod kwamen.
Tot ca. 1980 leidden bovengenoemde bladen een onbezorgd bestaan. Toen sloeg de al jaren sluimerende segregatie toe. Tussen taal- en letterkundigen kwam het tot een definitieve (?) breuk. Taalbeheersing splitste zich af. Men ging in het Engels en in het buitenland publiceren. Letterkundigen trokken zich terug in hun eigen subperiode. De nieuwe generatie leraren had wel wat anders aan zijn/haar hoofd dan het lezen van ‘wetenschappelijke’ artikelen, waar zij voor de klas geen kant mee op konden. De nieuwe generatie wetenschappers ontbrak het aan een vaste aanstelling en daarmee aan de lust en de florijnen een bibliotheek aan huis op te bouwen. En het fotokopieerpasje deed de deur dicht. Waarom zou je in Godsnaam een abonnement nemen op een heel tijdschrift als je dat ene artikel voor niets kunt fotokopiëren?
Vandaar mijn vraag: Zou u zich ook op Neder-L geabonneerd hebben als u ervoor had moeten betalen? Het antwoord luidt met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid “Nee, natuurlijk niet!”
Momenteel zijn er besprekingen gaande over verregaande samenwerking tussen Forum der Letteren, De nieuwe taalgids en Spektator. Moeten wij (ik spreek nu even als redacteur van Spektator) fuseren? Taal- en letterkunde splitsen? Het laatste lijkt in overeenstemming met wat de markt wil. (Kijk naar het succes van Literatuur.)
Een tijdschrift voor Nederlandse taalkunde is een vogeltje voor de kat. Daarvoor wordt er domweg te weinig geschreven. Een (1) tijdschrift voor Nederlandse letterkunde heeft meer kans van slagen, maar is commercieel net zo kwetsbaar als de bestaande tijdschriften. Een fusie zou het aantal abonnees nauwelijks ophogen. Nog afgezien van de monopoliepositie die zo’n tijdschrift onbedoeld en ongewild krijgt.
Tijdschriften komen, tijdschriften vergaan. Zo is nu voor de mediëvisten Queeste in aantocht. Kan De nieuwe taalgids weer wat abonnees afboeken, want als mediëvist krijg je bij Queeste meer waar voor je geld. Voor de redactie van Millennium – een heel aardig blad – zal het er ook niet makkelijker op worden, die doen namelijk al in de Middeleeuwen en hebben bij gebrek aan abonnees dit jaar een forse stap terug moeten zetten.
Moraal. Het verkavelingssyndroom, in combinatie met misplaatste zuinigheid en het fotokopieerapparaat richten tussen nu en zeer binnenkort een ravage onder onze vaktijdschriften aan. Wie in de toekomst wil publiceren moet zich nu abonneren. Op welk(e) tijdschrift(en) kan me niet schelen. Maar abonneer je in elk geval op het tijdschrift waarin je publiceert of wilt publiceren.
Al lid van de vakbond? Of wachten we eerst op onze ontslagbrief, want anders is het toch maar zonde van je geld?
Date: Wed, 22 Dec 1993 11:04 +0100 (MET)
From: Willem Kuiper <kuiper@alf.let.uva.nl>
Subject: Col: 9312.09: Column Willem Kuiper, no. 3
Geen opmerkingen:
Een reactie posten