maandag 1 juli 2013

Neder-L column 53 : Isidorus van Sevilla, PC-beschermheilige


Als trouw Met het Oog op Morgen-luisteraar hoor je soms dingen die te gek voor woorden zijn. Zo blijkt de moederkerk een schutspatroon alias beschermheilige aangewezen te hebben voor computergebruikers. De uitverkorene is de Spaanse bisschop en encyclopedist Isidorus van Sevilla (ca. 560-636). Waarom nou uitgerekend de keus op hém viel, werd me niet echt duidelijk tijdens het vraaggesprek. Maar dat kan ook aan presentator Joop van Zeyl gelegen hebben. Die heeft er een handje van niet alleen de vragen te stellen, maar daar ook zelf het antwoord op te geven, waarna hij van de gast wil horen dat hij gelijk heeft. Als ik het goed begrepen heb, dankt Isidorus zijn benoeming aan zijn mathematische geest – de computer is per saldo een rekenaar.

Een beschermheilige is een ervaringsdeskundige die later heilig verklaard is. Zat een middeleeuws mens met een probleem dat gedekt werd door de expertise van zo’n schutspatroon, dan bad hij tot hem of haar in de hoop van zijn probleem verlost te worden. Een voorbeeld: Toen het meisje Apollonia weigerde in het huwelijk te treden, omdat zij haar hemelse bruidegom niet ontrouw wilde zijn, werden  om haar op andere gedachten te brengen  haar tanden één voor één uitgetrokken. Zonder verdoving! Dus als ik naar mijn mondhygiëniste ga, denk ik eerst heftig aan Apollonia ter verzachting van de pijn. Niet dat het helpt, maar dat komt waarschijnlijk omdat ik tijdens de behandeling onwillekeurig aan Apollonia 6 moet denken ...

Toen de middeleeuwse gilden verlegen waren om een held die model kon staan voor hun beroepsgroep kozen zij uit de wereld van de Legenda aurea een passende heilige: de koks kozen Laurentius (die op een rooster gebarbecued werd), de jagers Hubertus (die door een hert bekeerd werd), de boeren Gertruda van Nijvel (Trui Muis), de huismoeders Anna (de moeder van Maria), de vuurwerkmakers de heilige Barbara (naar wie menig kerkhof genoemd is), de melkvrouwen Brigida, de hoeren Maria Magdalena, de touringcarchauffeurs Christoforus enzovoort. Maar de beroepsgroep die het tot op heden zonder schutspatroon moest stellen waren de computergebruikers. Daar is dus nu een eind aan gekomen nu Isidorus van Sevilla de hemelse helpdesk bemant.
     Nu zou ik mijzelf niet of al die jaren nooit geweest zijn als ik zo’n voordracht c.q. aanstelling voor zoete koek zou slikken. Sinds het Vaticaan onlangs Sinterklaas en nog zo wat middeleeuwse sinten van de heiligenkalender afgevoerd heeft, betwijfel ik ten zeerste of men daar nog wel verstand van heiligen heeft!

     Als Isidorus nou RSI gehad had, dan zou ik zijn uitverkiezing kunnen billijken, maar daarvan is niets bekend. Daarom ben ik zo vrij een tegenkandidaat voor te stellen.

Een mijns inziens betere kandidaat is de vierde en laatste kerkvader: Gregorius de Grote (540-604, paus 590-604), de man die het godsdienstonderwijs uitvond en wiens karwats – waarmee hij het geloof er bij de kinderen insloeg  gedurende de Middeleeuwen te Rome als relikwie bewaard werd.

Zie hier een miniatuur uit het handschrift KB Brussel, ms. 9916-17, fol. 1:


Waarom Gregorius het verdient uitgeroepen te worden tot patroonheilige van computergebruikers?

Gregorius was een vleesgeworden tekstverwerker.
Hij was multitasking.
Hij deed aan e-mail.
Hij was multimediaal.

Zoals Ton Sijbrands meer dan twintig partijen tegelijk blind kan dammen kon Gregorius meerdere kopiisten simultaan dicteren. Daartoe zette hij zich in een zetel, die men zich moet voorstellen als geplaatst in het midden van een boter, kaas-en-eieren-kruis. De kopiisten konden Gregorius en elkaar niet zien, omdat ze door gordijnen van elkaar gescheiden waren. Als Gregorius inspiratie had, riep hij een kopiist (IRQ) aan en dicteerde hem. Totdat hij even geen tekst meer had en met een andere kopiist verder ging.
     Op de miniatuur wordt dit gestileerd weergegeven. Links zit de auteur Gregorius in zijn ‘schrijfstoel’ met in de hand het boek, dat hij al dicterend aan het ‘schrijven’ is. De gordijnen zijn picturaal in de knoop gelegd om Gregorius en één van zijn ‘prikborden’ in beeld te brengen. Wij zien hem rechts, met in zijn linkerhand een tweeluik rood / groen gekleurde wastafels en in zijn rechterhand een schrijfstift. Dat de kopiist met zijn griffel een gat in de gordijnen steekt, heeft niets met verveling of vernielzucht te maken. Hij heeft al zo lang niets meer van zijn geleerde dictator gehoord dat hij zich zorgen is gaan maken: Zou Gregorius onwel geworden zijn? Om hierachter te komen prikt hij voorzichtig een gaatje in het gordijn dat hen scheidt en ziet tot zijn grote verwondering dat Gregorius e-mail krijgt! Op zijn rechter schouder zit een duif – in wie wij moeiteloos de Heilige Geest herkennen  met zijn bek in Gregorius’ oor, die zijn spirituele cache vult.
     Multimediaal tenslotte is Gregorius omdat de Gregoriaanse muziek – die van een bijna bovenaardse schoonheid is  zijn naam draagt. Hij heeft deze manier van zingen dwingend opgelegd om de liturgische eenheid van het ware geloof te waarborgen: real audio!


Op gezag van de heilige stoel beveel ik de bèta’s toe aan de zorg van de Isidorus van Sevilla. Wij alfawetenschappers willen een eigen patroonheilige, wij willen Gregorius!



Date: Fri, 23 Feb 2001 11:37:48 +0100
From: Willem Kuiper <willem.kuiper@hum.uva.nl>
Subject: Col: 0102.37: Column Willem Kuiper, no. 53:
Isidorus van Sevilla, PC-beschermheilige

Geen opmerkingen:

Een reactie posten